Sunday, September 18, 2011

BHUKAMPA SAMBAAD

राजधानी लगायत बिभिन्न स्थानमा भुकम्प गएको भोलिपल्ट बिहान ( 2068-6-2) साथीसँग भएको रमाइलो सम्बाद

Binu: oe kanchi
me: vana thuldidi
Binu: k 6 khabar ?
me: bache ni
Binu: hi hi
bhaggyata baliyo ho
gharmai ping khelna payau
dashin ko mukh maa
me: aamma ho ni
khappar ta dhunga kai raichha ni
tetro bhuichalole ni hallayena
nai gharma thina
tyo banesworko thulo building agadi thiye
Binu: kathai natra hijo diuso ko hamro kura antim huna pani k ber hunthyo ra ?
me: launa ni ho ni
timro ta khappar jhan baliyo hunthyo
antim palta ma sanga kura gareko sansmaran lekhna pautheu
Binu: hihi
tyo pani changa sambad !
me: hahha
:)
Binu: :-o

सम्भावना अझै बाँकी छ !!

कोहि डाक्टर भएर आउ
कोहि इन्जिनियर भएर आऊ
कोहि लेखक भएर आऊ
बनेको छैन देश भने बनाऊ
तर बनेन देश भनेर नरिसाउ
यी हरफ राष्ट्रकवि माधव प्रसाद घिमिरेका हुन् । देशको प्रतिकुल अवस्थाका कारण विरक्तिएर विदेश हानिएका र वातैपिच्छे देशलाई सराप्ने आम मानिसलाई लक्षित गरी कवि घिमिरेले यी हरफ कोरेका होलान सायद् । ‘यो देशमा कानुनै छैन । जसले जे गर्दापनि भएकै छ । नेता जति सब चोर भए । भ्रष्टाचार, घुसखोरीले मुलुक बिग्रियो । पढेर के गर्नु काम पाइने हैन’ यस्तै यस्तै गुनासाहरु, असन्तुष्टिका स्वरहरु सुनिन थालेको धेरै भइसक्यो । यीनै स्वरहरुका लागी एउटा आह्वान हुनसक्छ कवि घिमिरेका यी हरफ । ‘कति गालि गर्छौ नेतालाई सरकारलाई, देशलाई, छोड गाली गर्न र आफ्नो काम गर ।’ हुन पनि हो सन्तुष्ट हुने कुनै ठाउँनै बाँकी छैन कि जस्तो भान पर्छ कहिले काहीँ । अखबारका पन्नाहरु खाली राजनीतिक दलका नेताहरुको खोक्रो आश्वासन र कहिले कार्यान्वयनमा नआउने प्रतिवद्धताले ढाकिएका हुन्छन् । बेरोजगारीको समस्या उस्तै गरी बढेको छ । दण्डहिनताले झन झन प्रश्रय पाउँदै गएको छ । दिन दुगुणा रात चौगुणा गरी वैदेशिक रोजगारी वा अन्य कुनै बहानामा विदेशीने युवाको संख्या बढेको छ । गरिबी यसरी बढेको छ की आफ्नै आमा बुवाले सन्तानको हत्या गर्नुपर्ने अवस्था सम्म आइसकेको छ । मानव बेचविखन, लागुऔषध तस्कर, चोरी, लुटपाट, अपहरणका घटना त सामान्य जस्तै हुन थालिसक्यो । विकास निर्माणका काम ठप्प प्राय छ । अनि सन्तुष्ट कसरी हुन सकिन्छ ? अनि डाइभर्सीटि भिसा (डिभी) भर्नेको संख्या किन नबढोस ? कोरिया काम गर्न जान चाहनेको संख्या किन नबढोस् ? सम्भावनाका ढोकाहरु सबै बन्द देखेपछि वैकल्पिक व्यवस्था त गर्नै प¥यो । तर के सम्भावनाको ढोकाहरु सबै बन्द भए त ? यो देशमा अब गर्न सकिने केहि छैन ? केहि हुन सक्दैन त ? पक्कैपनि देश रुपान्तरणको प्रक्रियामा छ । संक्रमणकालीन अवस्थाको फाइदा उठाउन कोहि पछि परेका छैनन्, चाहे ती नेता हुन् वा जनतानै ।
राजनीतिक अवस्था बिग्रिएको पक्कै छ र त्यसको प्रत्यक्ष वा परोक्ष प्रभाव हरेक क्षेत्रमा परिरहेको छ । पत्रकार रविन्द्र मिश्रको भनाई सापटि लिने हो भने ‘राजनीति कहाँ छैन आमाले बजारबाट किनेर ल्याउने सागमा पनि राजनीति घुसेको छ ।’ यति हुँदा हुँदैपनि अझै धेरै सम्भावनाहरु भने छन् । जहाँ इच्छा त्यहाँ उपाय । जब सम्म इच्छाशक्ति जीवित रहन्छ, तब सम्म सम्भावनाको ढोका बन्द हुँदैन । एउटा प्रश्न ः तपाई घरको वातावरण विग्रियो, कसिंगरले घर ढाक्यो भने के गर्नुुहुनछ ? घर छोडेर हिड्नुहुन्छ ? पक्कै पनि त्यसो गर्नुहुन्न होला । कसिंगर सफा गर्नुहुन्छ । घरझगडा वा अन्य कारणले घरायसी वातावरण बिग्रिएको छ भने त्यसलाई सल्ट्याउनतिर लाग्नुहुन्छ होला । त्यसो भए देश चाहिँ किन छोड्ने त । जब घरको समस्या समाधान गर्न घरका सबै सदस्य लागिपरिन्छ भने देशको समस्या सुल्झाउन भने किन एक अर्काको मुख ताक्ने ? देशलाई पनि एउटा घरनै सम्झौँ न के आपत्ति छ त्यसमा ? आफ्नो घर आफ्नो मुलुक । देशको समस्या हामी सबैमाझ घाम जस्तै छर्लंग छ । त्यो घरको समस्या भन्दा धेरै गुणा ठूलो छ । घरमा आउने समस्या त्यहि देशको समस्याको एक टुक्रामात्र होला सायद । शान्ति प्रक्रिया टुंगोमा पुग्ने निश्चित छैन । संविधान बन्छबन्दैन कुनै ठेगान छैन । अराजकताले पराकाष्ठा नाघिसक्यो । राजनीतिक अस्थिरताकै आडमा घटना परिघटना परिवर्तित भइरहेका छन् । यी साना समस्या हैनन् । तर शान्ति प्रक्रिया, संविधान निर्माण जस्ता राष्ट्रिय समस्याहरुको हल हामीसँग छैन । त्यो हाम्रो पहुँचको कुरा हैन । तर के हामी त्यसो भन्दैमा चुप लागेर बस्ने ? गरुन न यी नेतालाई जे गर्नुछ भन्दै ? त्यसो पनि त हैन होला नी । अब सोच्ने बेला आएको छ । हामी के गर्न सक्छौँ ? संविधान निर्माणका लागी दबाब दिन संविधानसभा घेराउ गर्ने, दलका कार्यालयमा डेलिगेसन जाने, सिंहदरबारमा गएर धर्ना दिने । सडकमा टायर बाल्ने, ¥याली, जुलुस निकाल्ने ? हैन हामी यी केहि पनि नगर्ने । सरकारमाथि रचनात्मक दबाब सिर्जना गर्ने नाममा माथि उल्लेख गरिएका सबै काम भइसकेको छ । कुनै न कुनै समूहले यी कामहरु गरिसकेका छन् । कालो ब्यानर बोक्दैमा र कालोपट्टि बाँधेर काम गर्दैमा अनि धर्ना दिँदैमा र जुलुस निकाल्दैमा समस्या समाधान हुँदो रहेनछ भन्ने कुरा पनि सबैमा स्पष्ट भइसकेको छ ।
सबैभन्दा पहिलो कुरा हामी अरुमाथि दोष थुपार्ने काम बन्द गरिदिउँ । फलानाले यसो गरेन ढिस्कानाले यसो गर्छु भनेको थियो गफै मात्र दियो गरेन । यसो भन्न बन्द गरौँ । हामी आफूले के गर्न सक्छौँ, त्यसमा पूर्ण ध्यान केन्द्रित गरौँ । हो प्रश्न आउँछ अवस्य म एक्लैले के नै गर्न सक्छु र ? तर सबैले यस्तै सोच्ने हो भने सबैजना एक्लैनै हुन्छन् । हामी ठूला कुरा नसोचौँ । राष्ट्र निर्माण र राष्ट्रको समस्या हल गर्ने भन्दैमा पुल पुलेसा बनाउन लागिपर्नुपर्छ, नारा जुलुस लगाउँदै, भाषण गर्दै हिँड्नुपर्छ भन्ने छैन । हामीले गर्ने साना साना कामले पनि धेरै हदसम्म सहयोग पुगिरहेको हुन्छ । हामी समाजको अंग भएको नाताले हामीले गर्ने हरेक गतिविधिले समाजमा छाप छोडेको हुन्छ । उदाहरणको लागी अहिलेको जल्दो बल्दो समस्या लोडसेडिंगलाई लिउँ न । साताको १८ घण्टा लोडसेडिंग हुन्छ । अब यसको समाधान त हामीसँग छैन । विद्युत प्राधिकरणमा गएर झ्यालका सिसा फुटाउँदैमा बत्ति आउने हैन । बरु उल्टो क्षति पुग्छ । तर हामी के गर्न सक्छौँ भने अनावश्यक समयमा विजुली नबालेर त्यसको सन्चय त गर्न सक्छौँ नी । जापानको एउटा घटनाबाट हामीले पाठ किन नसिक्ने ? जब त्यहाँ भुकम्प र सुनामीले विद्युत आपूर्तिमा कटौति गरियो, त्यसबखत त्यहाँका जनताले सरकारी आह्वान विनानै विद्युतीय उपकरणको प्रयोगमा कमि ल्याएका थिए । तर हामीले त्यसतर्फ कहिले ध्यान दिएनौँ । हामी धेरैनै सुविधाभोगी भएका छौँ । हामीलाई घरभरी उज्यालो हुने गरी विजुली बाल्नुपरेको छ । कति सम्म भने घरमा कोहि नभएको अवस्थामा पनि पंखा, विजुली, फ्रिज लगायत उपकरण खुल्ला छोडेका हुन्छौँ । हामी भन्छौँ हाम्रो जाने हैन सरकारको जाने त होनी । पैसा तिरेको छँदैछ क्यारे । त्यति मात्र हैन चुहावट नियन्त्रण गर्न सकेन भनेर प्रधाकिरणलाई सराप्ने हामी उल्टो लाइन चोरेर बत्ति बालिरहेका हुन्छौँ । के तपाई हाम्रो दायित्व भित्र पर्दैन यसलाई नियन्त्रण गर्ने ? घर छिमेकमा यस्ता कार्य कसैले गर्छन भने त्यसको बारेमा प्रहरी वा स्थानिय प्रशासनमा किन जानकारी नगराउने ? तर हामी त्यो गर्दैनौँ किनभने डर छ नी भोलि हामीबाट केहि गल्ति भइहाल्यो वा यस्तै नियमविपरितका केहि काम कथम कदाचित गर्नुप¥यो भने साथ पाइने छैन । उसले आजको बदला भोलि लिनेछ ।
यति मात्र हैन हामी वातै पिच्छे देशमा कानुन छैन भनीरहेका हुन्छौँ । तर चुक्छौँ कहानेर भने सरकारले बनाएको कानुन पालना गर्नमा । हामी सामान्य भन्दा सामान्य नियम पालना गर्न समेत सकिरहेका छैनौँ । सोच्नुस त एक पटक, तपाईले जेब्रा क्रसिङबाट कतिपटक सडक पार गर्नुभएको छ । कति पटक सडक पार गर्न ओभरहेड ब्रिजको प्रयोग गर्नुभएको छ ? तोकिएको स्थानमा गाडि चढ्ने र ओर्लने काम कतिपटक गर्नुभएको छ ? त्यसको कार्यान्वयन कसले गर्ने ? के प्रधानमन्त्री, गृहमन्त्री, रक्षामन्त्री आपैm त्यस्ता गतिविधिमा संलग्न मान्छेलाई कारवाहि गर्दै हिड्नु ? त्यो त सम्भव नहोला । कानुन बनाइसकेपछि पालना गर्ने काम त तपाई हाम्रो हो नी । अनि खोई त पालना गरेको ।
हालैको एउटा घटनालाई यहाँ प्रस्तुत गर्छु । मेरो छिमेकी गाउँमा बाटो बन्दै गर्दा अन्य गाउँका बासिन्दा पनि प्रभावित भए । बाटो बन्दा बन्दै बजेट फ्रिज भयो । बर्षाभरी बाटो हिलाम्मे भयो । सवारी साधन आवत जावत गर्न त परै जाखोस मान्छे मात्र हिँड्न पनि नहुने गरी उल्टो बन्दै गरेको बाटो बिग्रियो । बाटो हिँड्ने सबैले निर्माण कार्यको ठेक्का लिएका ठेकेदार र स्थानिय उपभोक्ता समितिलाई गाली गर्दै हिँडे । तर बाटो बनाउनतर्फ कसैको ध्यान गएन । सबैले बैकल्पिक बाटो प्रयोग गरे तर बन्दै गरेको बाटोमा कतैबाट गिटि बालुवा ल्याएर राख्ने र हिँड्न हुने बनाउनतर्फ कसैले काम गर्न सकेनन् ।

बोटो बिग्रियो सरकार, स्कुल भत्कियो सरकार, पहिरो गयो सरकार, दुर्घटना भयो सरकार, चोरी भयो सरकार, अपहरण वा हत्या भयो सरकार । सबैतिर सरकार । विकट पहाडि जिल्ला जुम्ला हुम्लामा पनि राज्यले केहि नगरेको गुनासो राजधानीमै पनि सरकारले केहि नगरेको गुनासो । यस्तो धेरै उदाहरण छन्, जहाँ हामी चुकेका छौँ र अर्काको मुख ताकेर बसेका हुन्छौँ । समग्रमा भन्नुपर्दा हामी धेरै आशे भएका छौँ । राजनीतिक दलका नेताहरु यसो गरिदिन्छौँ उसो गरिदिन्छौँ भनी आश देखाउछन् । विकासे कार्यक्रमहरु आउँछन,् त्यस्तै सपना देखाउछन् । अनि हामी सोच्छौँ सबै सरकारले गर्ने हो हाम्रो काम त उपभोग गर्ने मात्र हो ।
चिनले यस्तो विकास ग¥यो, भारत यस्तो बन्दैछ । कोरियाले कस्तो विकास गरिसक्यो । हाम्रो नेपाल भने जस्ताको तस्तै । ती देशका जनताले विकासको अनुभूति गर्नका लागी के गरेका थिए भन्ने कुरा न हामीलाई कसैले भने न हामी आफैले खोज्ने प्रयास नै गर्यौँ । कोरियाको प्रसंग यहाँ उल्लेख गर्न उचित सम्झन्छु ः त्यहाँका महिलाहरुले देशको पूर्वाधार विकासका लागी आफ्नो गर गहना धितो राखेका थिए । चिनीयाँ जनता कति खटेर काम गर्छन भन्ने कुरा यहाँ उल्लेख गर्नु नपर्ला । उनीहरु श्रमलाई सम्मान गर्छन । उनीहरु एक्लैले गर्ने कामका लागी हाम्रो एउटा ठूलो समूहनै आवश्यक पर्छ । तर हामीमा श्रमलाई सम्मान गर्ने परिपाटिको विकास नै हुन सकेको छैन । जापानी नागरिक १८ घण्टा काम गर्छन भन्ने नसुन्ने कमै होलान्, हामी ती कुरा केवल सुन्छौँ मात्र आफू त्यसो गर्न सक्दैनौँ । अरु त अरु हामी सरकारले बनाइदिएको संरचनाको समेत संरक्षण गर्न सक्दैनौँ । सरकारले बाटो बनाइदिन्छ यदि भत्किएको खण्डमा हामी त्यसलाई पुनर्निर्माण गर्दैनौँ । खानेपानीका लागी पाइप विच्छ्याइदिन्छ कतै फुटेको खण्डमा त्यसलाई टाल्ने काम सम्म गर्दैनौँ बरु कमसल पाइप राखिदिएछ भनेर उल्टो सरकारलाई गाली गछौँ ।

जथाभावि फोहोर नफाले शहर सफा हुन्छ यो भर्खर जन्मेको बालकलाई पनि थाहा हुन्छ । तर हामीलाई जतापायो त्यतै फोहोर नफाली चित्तै बुझ्दैन । कन्टेरमा फोहोर फालेर सभ्य नागरिकको पहिचान किन दिनु ? कसलाई देखाउनु छ र ? शायद यस्तै सोच्छौँ हामी । हामी कति सम्म निकृष्ट भइसकेका छौँ भने मन्दिर परिसरमा शौच गर्छौँ अनि मन्दिरमा पूजा गर्छौँ । अब आफै विचार गर्नुस हामी कतिसम्म जिम्मेवार छौँ ? आफैप्रति, समाजप्रति र देशप्रति । आफ्नै आगन फोहोर हुँदा पनि हुरी आइ फोहोर उडाउला भनेर पर्खिन सक्छौँ, त्यसको दुर्गन्ध सहन सक्छौँ तर बडार्दैनौँ ।
अरुलाई गाली गर्ने समय केहि रचनात्मक काममा लगाउने हो भने अवश्य पनि विकासको ढोका खुल्छ । धेरै नसहि तर केहि न केहि त सहयोग पुग्छनी । एकैछिन कवि घिमिरेका हरफ तर्फ फर्किउँ न । हामी सबैमा एउटा न एउटा खुवी त पक्कै छ । कोहि कवि हुन सक्छौँ । डक्टर इन्जिनि

यर, सिकर्मी, डकर्मी, जे सुकै । हरेक मानिससँग केहि न केहि सक्षमता त पक्कै हुन्छ । भन्छन् नी प्रकृतिले सबैलाई बराबरी क्षमता बाँढेका हुन्छन्, त्यसलाई चिनेर तिखार्ने माझ्ने काम भने उनले हामी मानिसमाथिनै छोडेका हुन्छन् । तर हामी ती खुवी क्षमतालाई पहिल्याउने कोसिसनै गरिरहेका हुँदैनौँ । यदि आफूभित्रको क्षमता पहिल्याउने हो भने बादलमा चाँदीको घेरा कसो नलाग्ला ? समाज रुपान्तरणको लागि हरेकले आफ्नो स्थानबाट प्रयास गर्नु भने आवश्यक छ । देशका हरेक नागरिकको काँधमा देश बनाउने जिम्मेवारी छ । हरेक नागरिकले आफ्नो स्थानबाट प्रयास गरौँ न, चाहे त्यो प्रयासले नतिजा सकारात्मक ल्याओस नल्याओस प्रयास गर्दैमा केहि बिग्रिदैन होला नी ।

Thursday, September 15, 2011

हामीलाई पढ्न देउ !!


विहानै स्कुल हिँडेको म
बाटो बन्द थियो
बीच बाटै फर्किएँ
ठूला ठूला दाईहरु बाटो छेकेर बस्नुभको थ्यो
ठूला ठूला मुढा बाटोमा तेस्र्याइएका थिए
टायर बालिएको थियो
छि कस्तो फोहोर गरेको बाटोमा
टायरको धुलोले सासै फेर्न गारो भो
खै के पो भयो रे
कसले कसलाई कुट्यो रे
दाईहरुको क्याम्पसमा खै पैसा धेरै लियो रे
अनि नी गाडिको भाडा बढायो रे
अनि आन्दोलन गरेको रे
कस्तो होला
अनि हाम्लाई चाहि किन छेकेको त
हाम्लाई त स्कुल जान देको भए हुने नी है
अस्तिनै नेताजीहरुले विद्यालयलाई शान्ती क्षेत्र भन्नुभको
अनी सरहरुले पनि त्यस्तै भन्नुभको
लौ कस्तो होला
थाहा छ हाम्रो स्कुलमा त सरहरु पनि आन्दोलनमा
कालो पट्टि बाँधेर हिजो पढाउनुभको थियो
प्रधानाध्यापक सरको कोठामा त यत्रो भोटे ताल्चा थियो
आज त सरहरुले नपढाउने रे
सरहरुलाई तलब धेरै चाहियो रे
धेरै सुविधा चाहियो रे
किन होला है हाम्लाई चाहिँ नपढाएको ?
सरहरु त ठूलो मान्छे हैन ?
हाम्लाई झगडा गर्न हुन्न
आफ्नो खुशिका लागी अरुलाई दुःख दिन हुन्न भन्नुहुन्छ
अनि किन हाम्लाई दुःख देको त
हामी त पढ्न पाउँदा पो खुशि हुन्छम त
कस्तो होला
त्यति ठूलो भएर पनि नेताहरु चाहिँ आफु आफुमा झगडा मात्र गर्ने
हामी त स्कुलमा मिलेर खेल्छम
जे पनि मिलेर गर्छम
त्यति पनि था छैन
मिलेर गर्यो भने जे पनि ठिक हुन्छ भनेर कस्तो था नपाको
नराम्रो काम गर्न जति सबै बद्मास हुन्छन् रे
दाई दिदी पनि बद्मास
सरहरु पनि बद्मास
ह्या नेताहरु त झन धेरै बद्मास
बाबाले भनेको नेताहरुले गर्दा नै सबै काम बिग्रेको हो रे
जे भएपनि स्कुल त जान दिनु नी
बाटो किन बन्द गरेको ?
बाटोमा समाधान हुन्छ ?
स्कुलमा ताल्चा लगाएर नी पैसा धेरै पाइन्छ त ?
स्कुल बन्द गरेपछि हामीले कसरी पढ्ने
कसरी मान्छे बन्ने
कसरी असल कुरा सिक्ने
अनी हामी कसरी धेरै ज्ञानी हुने ?
अब हाम्लाई पढ्न दिनुस न है
हामी पढेर साँच्चिकै ज्ञानी हुन्छम
मान्छे हुन्छम
असल मान्छे हुन्छम
साँच्चि असल सर मिस हुन्छम
अनि असल नेता पनि हुन्छम


सन्दर्भ राष्ट्रिय बालदिवस २०६८

Saturday, May 21, 2011

प्रसंग कतिपय

ट्यांङ्र्‍याङ्ग ! एक्कासी यो आवाजले तन्द्राबाट ब्युँझदाँ कोटेश्वर पुगिएको रहेछ । गाडिमा म छेउमा बसेका अर्का यात्रु मलाई ठेल्दै झ्यालबाट हेर्न खोज्दै थिए । के भएको रहेछ भने मैले पनि झ्याल छोडिदिएँ र आफुले पनि बाहिर हेर्ने प्रयास गरेँ । मेरो मिठो तन्द्रा भंग हुने गरी आएको त्यो आवाज एकजना साना काँक्रा व्यापारी भाईको थाल खसेको रहेछ । पछाडिबाट एकजना महिलाले उनलाई ठूलो लट्ठीले झटारो हानेकी रहिछन् । थालसँगै त्यसमा रहेका दुई चिरा कांक्रा र अचारको बटुको पनि भुइमा खस्यो । ती महिला खै के के भन्दै ती साना भाईलाई गाली गर्दै थिइन । बाटोमा झरेको काँक्रा टिप्न वरपर छरिएका बालबालीकाबीच तछाड मछाड हुन थाल्यो । तर काँक्रा भने तीनै भाइले टिप्न पाए । काँक्रा टिपेर उनी आफ्नो बाटो लागे । गल्ति के थियो उनै जानुन अरु हेरेको हेर्यै भए ।
रत्नपार्कमा सन्जोग दाई र सारदाले गाडि चढाइदिएपछि सन्जोग दाईले किनिदिएको फीरफीरे घुमाउँदै दंग पर्दै आउँदै थिएँ कतिबेला निदाएकी थिएँ । तर यो दृश्यले मन त्यसै त्यसै भारी भइदियो । त्यसमा अर्को दृश्य थपियो जसले मन साहृै अमिलो पार्यो । कोटेश्वरमा देखिने दृश्य हो यो । प्रायस म यसको दर्शक बन्ने गरेको छु तर मुक ।
सडक बालबालीकाको एउटा समूह यी सडकमा बेपरवाह हिँडिरहेका हुन्छन् । कोहि डेन्ड्राइट सुँघ्दै , कोहि चुरोट तान्दै , कोहि के गर्दै कोहि के गर्दै । मलाई यहाँको एउटा दृश्यले केहि समय यता नराम्रोसँग निमोठेको छ । यस्ता बालबालीका यस अघि मैले नदेखेको हैन धेरै देखेको छु । धेरैसँग बात मारेको छु धेरैलाई २ । ४ रुपैयाँ दिएको छु तर यहाँको दृश्य अलि फरक छ । यहाँ मैले देखेका बालबालीका चुरोट मात्र खाँदैनन, डेन्ड्राइट मात्र सुँघ्दैनन् उनीहरु पक्का जुवाडेले जस्तो तास खेल्छन् । वरपर बस्छन् खाली पेटीमा । फोहोमा जीवन खोज्ने उनीहरुलाई त्यसको के मतलब भुँइमा केहि नओछ्याई बसेका उनीहरु बीचमा ओछ्याइएको पछ्यौरामा तास बाँड्छन् । लाग्छ उनीहरुका लागी आफु भन्दा तास सफा र सुरक्षित राख्नु आवश्यक छ । उनीहरुले तास फिटेको देख्दा लाग्छ उनीहरु व्यसायीक जुवाडे हुन् । तीनै तासका एक्का र दुकी भन्दा बढी अक्षर सायदै चिनेका होलान् । उनीहरु कसरी यो शहरमा आइपुगे - किन आए - कोसँग आए - पढ्ने रहर होला नहोला - यीनै प्रश्नले मथिङ्खल हल्लाउँछ । म फर्किएर मेरो बाल्यअवस्थामा पुग्छु जतिबेला मलाई मेरा एकजना दाजुले मलाई र अर्का दाजुले मेरो ब्याग बोकेर मलाई स्कुल पुर्याउनुहुन्थ्यो । औँला समाएर बुवासँगै पसल गएको हजुरबुवाको मुखबाट सुपारी झिकेर खाएको, दिदीसँग गट्टा खेलेको, बहिनीसँग पुतलि खेलेको । म कृतज्ञ हुन्छु मेरो दाजु दिदी , आमा, बुवा , बहिनी प्रति जसले मेरो बाल्यवस्थाका कुनैपनि पललाई खेर फाल्न दिएनन् र मलाई यो अवस्थामा पुग्न सफल भएँ । म फेरी त्यहि सडकमा आँखा डोर्याउँछु घुँडा भन्दा मुनिसम्म झुण्डिएको मैलो टिर्सट, लामो जिन्स पाइन्ट दर्जनौँ पटक सायद दोबारिएको, सिंगान मुख सम्म बगेको पुछ्ने अत्तो छैन तर औँलामा चुरोट च्यापिएको छ । मसिना औँलामा च्यापिएका चुरोटले मनैसम्म पोल्छ । पिरो हुन्छ । आँखाका कुनाबाट लुकेर आँसु र्झन खोज्छन् । दुबै आँखा टम्म पार्छु हठात् हातमा रहेको फिरफिरे हेर्छु मज्जाले घुमेको छ । फेरी दंग पर्छु यो फीरफीरे हावा चल्दा मज्जाले घुम्छ । जति जोडले हावा लाग्यो त्यति जोडले यो घुम्छ । यी सडकमा घुमिरहेका बालबालीकाको जीवनमा पनि कुनैदिन यस्तै जोडले हावा लाग्ला अनि उनीहरु त्यहि हावामा बहँदै कतै पुग्लान । समयको चक्कामा उनीहरुको जीन्दगीको गाडीपनि घुम्ला नी सकारात्मक गन्तब्यतिर । आशा गरौँ ।

Thursday, May 19, 2011

त्यस्तो हुँदो हो त

एक साँझ रत्नपार्कमा दाईसँग हिड्दै गर्दा बाटो छेउ झरेका सिरिसका फूल देखाउदै मैले क्या दामी देखिएको है सिरिसको फूल भनेको थिए दाईले कबिता लेखिस त भने त्यस्पछी बाटो भरी यिनै शब्द फुरे खाटी कबिता भने फुरेन !!!


तिम्रो जस्तो कवि मन कहाँ हो र मेरो

हर क्षण कविता नै फुरीरहने

गीत नै फुरीरहने

गजल नै फुरीरहने

तिमीमा जस्तो शब्दको भण्डार ममा कहाँ

तिम्रो मनमा पो रसाइरहन्छ त

वर्षो कुवामा पानी रसाएझै

रीम रीम रीम रीम शब्दका बुँदहरु

तिम्लाई पो कविता कोर्न शिरिष चाहिँदैन

गुराँस चाहिँदैन

त्रि्रो कविता हिलोमा पनि फूल्छ

झरनामा र्झछ

नदी अनि नालामा पनि बग्छ

के गर्नु आफ्नो मन त ढुंगाको पर्यो

यसलाई त के शिरीष के गुराँस

बरु ढुंगा रसाउला

खडेरीले सुकेको मनमा शब्द रसाउँदैन

यदि त्यसो हुँदो हो त

मलाई कविता लेख्न शिरिष फूल्नु पर्दैन थ्यो

गुराँस फूल्नु पर्दैन थ्यो

सिउँडीनै फूलाउँथे कवितामा

मलाई पलाँसनै काफी हुन्थ्यो ।

Friday, May 13, 2011

चितवनका केहि प्रसंग

प्रसंग १
उनको नाम महोम्मद रफि । काम माहुते । हात्तीमा पर्यटक चढाएर जंगल सयर गराउनु उनको दैनिकि । त्यस्तै करिब १५ वर्षभयो पेशा अंगालेको । मासिक ५ हजार कमाई । मासिक तलब थोरै छ र गृहस्थि चलाउन गाहृो छ, उनको गुनासो । वर्ल्ड फेमस पवनकलीकी माहुते रफी चाचा हात्ती चढ्नेले थोरै टिप्स दिए गुजारा चलाउन थोरै भएपनि सहयोग पुग्ने बताउँछन् । त्यसैले हात्ती सफारी गर्नेलाई रिझाउन उनी गीत गजल सुनाउँछन् । उनको आवाज पनि मिठो छ । रफीकै जस्तो । सुनसान जंगल । झार पातका खर्स्यार खुस्रुकलाई छिचोलदै रफी चाचा गुनगुनाउँछन् ।
सो साल पहेले मुझे तुम्से प्यार था
आज भि हे और कल भि रहेगा
उनी प्रायस रफीकै गीत गाउँछन् रे त्यसैले उनको नाम महोम्मद रफी राखिएको रे । फोटो खिचिदिन्छन् । चाउरी परीसकेको गाला हाँस्दा मुजा पर्छन् । निधारमा टल्केको पसिना घाँटीमा झुण्ड्याइएको गम्छाले पुच्छन् । हातमा बोकिएको लठ्ठीले बेला बेला हात्तीलाई पिट्छन् । देख्दा निर्मम लाग्छ तर हात्तीलाई आफ्नो अनुकुल हिँडाउन त त्यति गर्नै पर्यो । उनको दिनचर्या यसैगरी बित्छ । दैनिक सयौँलाई सुनाउँदा हुन रफी चाचा । रफीको सौ साल पहेले ।

************************************************
प्रसंग २
गते बार सबै बिर्सेर या पटक मज्जाले घुमियो । मोबाइल समेत स्वीच अफ राखेर वेपर्वाह हामी आफैमा हरायौँ । यसरी घुम्नुको अनि हराउनुको मज्जा बेग्लै । रमाइलो गर्नेबेला कसैले पनि अवरोध नपुरयायोस भन्ने हाम्रो एक मात्र उद्धेश्य । र पूरा पनि भयो । सौराहामा दोस्रो दिन हामी यसैगरी हरायौँ । विहान देखि सुरु भएको घुमघामले विश्राम लिन रातै कर्ुर्नुपर्यो । होहल्ला र हाँसो ठट्टामात्र समाविष्ट भएनन् यात्रामा । सून्यतामा आवाज खोज्ने प्रयत्न पनि भयो । ष्कितभलभम तजभ कयगलम या कष्भिलअभ । एकलासको सुनसान जंगलबीचबाट यात्रा गरीरहेका थियौँ । गाइड दाजुले यात्राको सुरुवातमै सुनाउनुभयो जंगलमा बाघसँगको जम्काभेटका प्रसंग । जंगलमा हल्ला नगर्न उदिै जारी भयो । आज्ञाकारी बालक जस्तै हामी उहाँको पछि पछि लाग्यौँ । पातपतिंगरको चर्याक चुरुक र हाम्र्रै सास बाहेक अरु केहि सुनिन्न थ्यो । टोलीमा रचना सबैभन्दा अगाडि । म सबैभन्दा पछाडी । यस्तै एउटा यात्राको कल्पना गर्थे म । दंग थिएँ । घरी घरी सोच्थे पछाडीबाट बाघ आयो भने । हा हा हा विचरा बाघले पनि दया गरेर छोड्छ मलाई त खाएपनि हड्डी केलाउन गाहृो पर्छ भनेर आफैँ हास्छु । यात्राभरी मैले मलाई धेरैपटक हाँसेको भेट्टाएँ । थ्रि इडियट्समा आमिर खान पहिलो दिन कलेजको क्लासमा दंग परे जस्तै । पहिला पहिला ऋषि मुनीहरु तपस्या गर्न जंगल त्यसै पस्ने गरेका हैन रहेछन् भन्ने पनि लाग्यो । तपस्यानै गरेर बस्ने सोच भने आएन । जंगल वाक का क्रममा गाइड बाहेक हामी ६ जना यसरी हिँड्यौँ मानौँ हामी जंगलमा एक्लै यात्रा गरीरहेका छौँ । पात पतिंगर र झार कुल्चँदा आएको आवाजबाटसमेत जिऊ सिरिंग हुन्थ्यो । अनि झस्किन्थ्यौँ । अगला अग्ला रुख । पतझड टेक्दै झण्डै डेढ घण्टा हिँड्दा निकै रोचक लागेको दृश्य धमिराले बनाएको पहाड । झण्डै ५ , ६ फिट अग्ला धमिराका पहाड थिए । कति समय लगायो होला धमिराले त्यो पहाड बनाउन । हिँड्दा कतै खर्स्याक खुस्रुक आवाज आए हामी टक्क अडिन्थ्यौ । मृग बाँदर सम्म देखियोे । बन कुखुराको अण्डा देखियो कुखुरा देखिएन । जंगलको बीचमा विश्राम गर्नकै लागी होला सायद टावर हाउस बनाइएको रहेछ । त्यसमा गएर एकैछिन विश्राम गरीयो । प्यास लागेको थियो । पानी भरेर लगेको बोतल रित्याइयो । अनि रचनाको गज्जबको प्रश्न सुनेर जंल थर्किने गरी हाँसियो । निकै पानी तिर्खा लागेको भएर गाइड दाजुलाई निकै गम्भिर भएर उनले सोधेकी थिइन दाई यता कतै पानी किन्ने ठाउँ छैन - लाग्छ ऊ कतै जंगलमा नभएर खुला शहरमा घुम्दैछ । अर्को पटक जाँदा त्यहि टावर हाउसमा बसेर उपन्यास पढ्ने योजना बनाएका छौँ ।

***************************************************
प्रसंग ३
नयाँ वर्षो दोस्रो दिन । स्थान चितवनको सौराहा । इडेन जंगल रिसोर्टको कोठा नम्बर -- बिर्सर्ेे) विहान करिब ८ बजे । कोठा लथालिंग थियो । यो पंक्तिकार सहित ६ जना एउटै कोठामा बसेका थियौँ । कोठा दर्ुइवटा बुक गरेपनि राती पल्लो कोठाको बेड समेत वल्लो कोठामा सारेर रमाइलो गरी टोपलेका थियौँ । त्यहि भएर पनि कोठा असामान्य ढंगमा लथालिंग भताभुंग थियो । सामान्यतया केटी मान्छेहरु बसेको कोठा सफा हुनर्ुपर्छ चिटिक्क परेको हुनर्ुपर्छ भन्ने मान्यता विपरित कोठा फोहोर थियो । सबै एउटै उमेरका हामीलाई त्यसको के मतलब । घरको कोठा त उस्तै परे आमाले सफा गरिदिनर्ुपर्छ जाबो होटलको कोठा सफा गर्न के खाँचो । तैपनि कोहि कोठा भित्र छिरिहाले कोठाको हालत देखेर ज्रि्रो टोक्ने स्थिति । कोठाबाट निस्कनु अघि मिठो छोटो बहस भयो दर्ुइजना साथीहरुबीच । हामी चार जना बहसको प्रत्यक्ष श्रोता दर्शक ।
पहिलो साथी ः हेर लाजमर्दो भयो हाम्रो कोठा । केटी मान्छे बसेको कोठा यस्तो फोहोर राख्नु हुन्न । म मिलाउँछु है । -छरिएको ब्ल्यांकेट , डस्ना मिलाउन थाल्छिन्)
दोस्रो साथी ः के केटी मान्छे नी । केटी मान्छे बसेको कोठामात्र फोहोर हुनुहुन्न भन्ने छैन बुझिस् । सफा गर्नेहरु केटाहरुले पनि गर्छन् ।
पहिलो ः तैपनि नी केटी मान्छे भएपछि सफा त गर्नुपर्छनी ।
दोस्रो ः म केटी हुँ मैले गर्नुपर्छ भनेर भन्दा पनि मलाई कोठा सफा गर्न मन लाग्यो मैले गरेँ भन् न ।
पहिलो ः हस माते म काठमाण्डौँ जिल्ला । फलानो गाविस वडा नम्बर यति निवासि फलानाकी छोरी । मलाई कोठा सफागर्न मन लाग्यो मैले गरेँ ।
दोस्रो साथी जेण्डरकी स्टुडेण्ट भएकाले केटा र केटी भनेर काम छुट्याइएकोमा आपत्ति जनाएकी थिइन् । बहस निकै रमाइलो लाग्दो थियो । बाँकी साथीहरुले के सोचे कुन्नि तर मैले भने ब्लगको लागी एउटा प्रसंग पाएँ ।
उनको कुरामा तत्काल कुनै प्रतिक्रिया त दिइँन तर उनको तर्क मन पर्यो ।
जेसुकै गर्दा रमाएर गरौँ । मैले यो गर्नुपर्छ यो मेरो काम हो भन्दा यो काम गर्दा मलाई खुशि लाग्छ सन्तोष मिल्छ त्यसैले म गर्छु । कसैले भाग लगाइदिएको र थोपरेको काम किन गर्ने यदि मलाई खुशी लाग्दैन भने । औपचारिकता मात्र किन निभाउनु - २१ औँ शताब्दीकी केटी मलाई एक्लै घुम्ने पर्ूण्ा स्वतन्त्रता छ भन्दै घुम्न चाहिँ जाने अनि काम भाग लगाएर गर्ने - यो त मुनासिब भएननी । -कोठा सफा गरेर कमजोर भइन्छ भन्न खोजेको चाहिँ हैन है फेरी )

यस्तै उस्तै


लेख्नु त पर्ने हो केहि न केहि । जे सुकै भएपनि । जुनसुकै विषयमा भएपनि । लेख्नका लागी यतिका धेरै विषय छन् । आज त लेख्छु भन्यो । भोली त लेख्छु भन्यो लेखेको चै केहि हैन । लेख्नका लागी खासै मन लागेन कहिलेपनि । मनभरी धेरै कुरा भएपनि शब्दमा उतार्ने हृयाउनै आउँदैन । लेख्न बस्योकी शब्दहरु फर्ुरर उड्छन् कता कता । फूलमा बसीरहेकेा पुतली समाउन खोज्दा उडे जस्तो । हिउँदमा खोला खोली सुके जस्तो । सुख्खा । शब्दको खडेरी पर्छ । लेख्छु कहिले काँही कविता तर स्तरीय अहिलेसम्म लेख्न सकेको छैन । यो मेरा महान स्वीकारोक्ति । अब लेखनकै लागी मात्र के लेख्नु । लेखेपनि अल स्तरीय त हुनै पर्यो । आफैलाई चित्त नबुझ्ने लेखले अरुलाई कसरी चित्त बुझाउनु । हालसालै एकजना मित्रले फोन गरेर झपारे । किन लेख्दैनस् - हेर बोलेर केहि हुनेवाला छैन । लेख न त्यो कालो हिमालयन टाइम्सका लागी भएपनि लेख । लेखेर चाहिँ के हुने होला भन्ने सोचे रात गई बात गई तीनको कुरा । बोलेर केहि हुन्न भने लेखेर नी केहि हुन्न लौजा । कस्ता कस्ता धुरन्धरहरुले लेखेर त क्यै लछारपाटो लाग्न सक्या छैन म जाबोले लेखेर के नै हुन्छ र । झन रविन्द्र मिश्रको भूमध्यरेखा भित्रको अर्थहिनताभित्र अर्थ खेाज्दा पढेपछि त लेख्न भन्दा नलेख्न बढी हौसिए । के नै हुन्छ र नलेखेर । आकाश खस्दैन पहाड पल्टिँदैन । धेरै भयो यस्तो सोचाईले मनभित्र जरो गाडेको । लेख्नै आउँदैन । लेख्थेँ कहिलेकाँकी कनिकुथी अरुले दिएको विषयमा । के का लागी लेख्ने - लेख्न बस्यो की धेरै अगाडि एकजना सरले भनेको सम्झना आउँछ । एउटा वक्तृत्वकला प्रतियोगीताको तयारीका लागी सुरुमा निबन्ध लेख्न भनिएको थियो । धेरै घोत्लिँदा पनि सुरु गर्न नआएपछि सर काँबाट सुरु गर्ने भनेर सोधेको सरले आधाबाट भन्नुभयो । अब आधाबाट चै कसरी सुरु गर्नु । त्यसैले हत्तपत्त लेख्नै मन लाग्दैन । तर पछिल्लो केहिदिन यता जहिले साँझ अफिसबाट घर फर्किँदा दिमागमा अनेक कुरा आउँछन् । दिमाागमा फुरेका कुरा घर पुगेर लेख्छु भनेर सोच्न थालेको पनि जुग वित्न लागीसक्यो । घर पुगेर कम्प्युटर उघार्यो र्छलंग । कम्प्युटरको स्क्रीनले गिज्याउन थाल्छ । भुटिबांग केहि लेख्न आए पो । यसो लेख्न सुरु गर्यो दुइृ लाइन भन्दा बढी फर्ुर्दैन । अनि कसरी लेख्नु । तर अब यस्तो सोचेर समय खेर फाल्नुभन्दा दिमागमा जे आउँछ त्यसलाई शब्दमै उतार्ने जमर्को गर्ने भएको छु । चाहे त्यो जस्तो सुकै किन नहोस । आज नहि तो कल पढ्न लायक केहि लेखिन्छ होला नी ।

Sunday, May 8, 2011

Circle of love

Circle of love is a story I've extracted from PAULO COELHO's "THE ZAHIR". Be good to others so that you will be treated good. Never expect back for whatever good you have done to others but the result someday will come and show you that you have done something good". So here is the story...
***********************

One morning, a farmer knocked loudly on the door of the monastery. When brother porter opened the door, the farmer held out to him a magnificent bunch of grapes.
"Dear brother porter these are the finest grapes from my vineyard. Please accept them as a gift from me." "Why thank you I will take them straightly to the Abbot, who will be thrilled with such gift"
"No, no I brought them for you"
"For me? But I don't deserve such a beautiful gift from nature."
"Whenever I knocked on the door, you opened it. When the harvest had been ruined by drought, you gave me a piece of bread and a glass of wine every day. I want to this bunch of grapes to bring you a little of the sun's love, the rains beauty and god's miraculous power.
"Brother Porter put the grapes down where he could see them and spent the whole morning admiring them. They really were lovely. Because of this he decided to give the present to the Abbot, whose words of wisdom had always been such boon to him.
The Abbot was very pleased to have the grapes but then he remembered that one of the other monks was ill and thought "I will give him the grapes. Who knows they might bring a little joy into his life. "
but the grapes did not for very long in the room of the ailing monk, for he in turn thought " brother cook has taken such good Care of me giving me only the very best food to eat, I'm sure these grapes will bring him great happiness." and then when brother cook brought him his lunch, the monk gave him the grapes.
"These are for you. You are in close touch with the gifts nature gives us and will know what to do with this, gods produce.
Brother cook was amazed at the beauty of the grapes and drew his assistant's attention to their perfection. They were so perfect that no one could possibly appreciate them more than brother sacristan, who had charge of the holy sacrament and whom many in the monastery considered to be a truly saintly man.
Brother sacristan in turn, gave the grapes to the youngest of the novice in order to help him understand the gods work is to be found in the smallest details of the creation. When the novice received them his heart was filled with the glory of god because he had never before seen such a beautiful bunch of grapes. At the same time he remembered the day he had arrived at the monastery and the person who had opened the door to him; the gesture of opening the door had allowed him to be there now in the community of people who knew the value of miracle.
"Shortly before the dark, he took the bunch of grapes to brother porter." eat and enjoy. You spend most of the time here alone, and these grapes will do you good. "
"Brother porter understood then that the gift really was intended for him; he savored every grapes and went to sleep a happy man. In this way the circle was closed."

Sunday, May 1, 2011

BISAYA BINAKO SAMBAAD !!

Bisaya Binaako sambaad vaag 1
A : ani hai
tespachhi ...

B : tespa6i testo bhaye6

A : teita
kasto vayechha vane ni

B : ho ni testo po bhaye6

A : teita kasari vayechha ?

B : asari bhaye pani testo bhai hale6 ta ...

Bisaya Binaako Sambaad Vaag 2
A :k chai ??

B :tei k...

A : teita

B :ho ta

A : k ?

B : tei k

A : tei ??

B :ho ho

A :lau
ho ra

B : ho ta..

A : haina hola

B :ho k
mannu na

A : kasari mannu
haina hola kya

B : ho vanera ta...

A :kasari ho ta
nahunu parne

B : vayo ta..nepal maa estai ta ho

kei hudaina..teslai samanya rup maa lina saknu parcha

Tuesday, April 5, 2011

म प्रेम गर्छु

ऊ हरेक पटक
रंग फेरीरहन्छ
कैले कालो हुन्छ
कैले चाँदी जस्तो सेतो
कैले रातो हुन्छ
कैले निलो
उसको त्यहि बानीनै प्रिय लाग्छन् मलाई

ऊ कहिल्यै मसँग बोल्दैन
मलाई हेर्छ वा हेर्दैन थाहा छैन
ऊ अनन्त आकाशमा दौडिरहेको हुन्छ
मुस्कुराई रहन्छ
पहाडको घुम्टि बनेर
सूर्यको तेजिलो किरण छेक्दै गर्दा
ऊ लाजले रातो पिरो हुन्छ
मलाई उसको त्यो लजालु मुस्कान प्रिय लाग्छ
ऊ लजाउँदै गर्दा म स्वयम लाजले चुर चुर हुन्छु

जुनेली रातमा तारासँग प्रिति साट्छ
जुनसँग सम्वाद गर्छ
लुकामारी खेल्छ
प्रेमिल वार्तालाप गर्छ जुनसंग

म चुपचाप
सब हेरीबस्छु
मलाई औडाहा हुन्छ
छटपटि हुन्छ
इश्र्याले चुर हुन्छु म
र सोच्छु
म पनि त्यो पहाड हुँदो हुँ त
मलाई पनि छोप्थ्यो होला
म चाँदनी घेरा हुन पाए
ऊ रिसले कालो हुँदा उसलाई सजाउन पाउँथे होला
म सूर्य हुन पाए
मेरै प्रकाशले ऊ रातो हुन्थ्यो होला
अहो म जुन हुन पाए
दुनिया मस्त निदाएका बेला
रातभरी हामी गफिन्थ्यौँ होला
तारा हुन पाए उसकै मनभित्र लुकामारी खेल्थेँ
म आकाश हुँदी हुँ
त मेरो श्रृंगार बन्ने थियो
तर अफसोच
म ति क्यैपनि हैन
केवल इश्र्यालु प्राणी
टुक्रा टुक्रा बादललाई प्रेम गरीरहने ।।।





Monday, February 21, 2011

शहर र सपना

धेरैले सहर पसेर सपना पुरा गरेका छन् धेरैले सहर पसेर सपना भुलेका छन् धेरैको सपना सहर पसेर अल्मलिएको छ अल्मलिएका धेरैका सपना सहर पसेर स्पस्ट भएका छन्
सपना र सहरको यस्तै प्रसङ्ग

सपना खोज्दै शहर पसेकाहरु

शहर हराएको पत्तो पाउँदैनन्

सपना बोकेर शहर पसेकाहरु

सपना लुटिएको पत्तो पाउँदैनन्

सपना र शहर

शहर र सपना

सपना मिठो

शहर तितो

सपना मृगतृष्णा

शहर वास्तविकता

खोज्दा खोज्दै हराउँछ सपना

हराउँदा हराउँदै भेटिन्छ सपना

भिडभित्र हराउँछ शहर

भिडभित्रै भेटिन्छ शहर

कहिले शहरमा सपना हराउँछ

कहिले सपनामा शहर हराउँछ

सपनामा शहर हाँस्छ

शहरमा सपना रुन्छ

शहरमा सपना थिचिन्छ

उनीहरु सपनामा रुमलिन्छन्

उनीहरु शहरमा अलमलिन्छन्

उनीहरु सपनामा शहर देख्छन्

उनीहरु शहरमा सपना देख्छन्

मनमौजि सपना

मनमौजि शहर

सपना नितान्त व्यक्तिगत

शहर कस्को कस्को

आफ्नो भइकन पनि अरुको

अरुको भइकन पनि आफ्नो

विपना बन्न लालायीत हुन्छन् सपना

समयको सुनामिमा बग्छ शहर

बस

शहरमा सपना लुटिन्छन्

हरेक पल

टुक्रिन्छ

डुक्रिन्छ

चुँडिन्छ

यदा कदा फक्रन्छ

नत्र मर्छ

सपनामा शहर हाँस्छ

झिल्मिलाउँछ ,

आफ्नो भई टोपल्छ

बोलाउँछ

प्रेम गर्छ

अनि सपना बाँड्छ

लोभ्याउँछ

झुक्क्याउँछ

अनि मिल्काउँछ

त्यसैले सपना आफ्नो

शहर विरानो

मनमौजि सपना

मनमौजि शहर

फेरी पनि

उनीहरु सपनामा शहर देख्छन्

फेरी पनि

उनीहरु शहरमा सपना देख्छन्

शहर र सपना

सपना र शहर ।

Saturday, January 8, 2011

SAMYOG

केहिदिन अघि फेसबुकको स्टाटसमा लेखेको थिएँ अक्षस्वर महाविहारको फेदीमा बस्ने ती वृद्धको बारेमा आज थाहा पाए उनको मृत्यु भएछ । म अवाक भएँ । मैले उनको मृत्युको कामना किन गरेँ वा गरेको थिइन । मैले लेखेको थिएँ उनी जीवनका अन्तिम घडि गन्दै होलान् की अझै बाँच्ने आशा गर्दै होलान् । मैले लेखेको थिएँ उनी जीवनप्रति कृत३न होलान की निराश -- अनि मैले लेखेको थिएँ उनले जीवनबाट के आशा गरेका थिए होलान् अििन के पाए होलान् । हो पक्कैपनि यसमा मैले उनको मृत्युको कामना गरेको थिइन तर उनको जीवन देखेर विरक्तिएको पक्कै थिएँ अनि सोचेको थिएँ यो चीसोमा जस्तापाताले घेरिएको अस्थाई संसारमा कसरी दिन विताउलान वा पर्दैन उनले यो चीसो सहनु । हो मेरो पछिल्लो सोचाई सहि निस्क्यो । फेसबुक स्टाटस अपडेट गरेको तीनदिन पछि फेरी अफिस जाँदा मैले त्यो जस्तापाताको संसारबाट झुत्रा झाम्रा निकाल्दै गरिएको दृश्य देखेँ । मनमा चिसो पस्यो । झुत्रा कपडा अनि च्यातिएका टालाटुली देखेर मनमनै लेखेँ धुजा धुजा भइसकेको जीन्दगी कति टाल्छो भो छोडिदेउ अब जीन्दगीको मोह छोड टाल्न च्यातिएको जिन्दगी । अफिस पुगेर सबैले सुन्ने गरी भने ती बुढा मरे कि क्या हो - अलि असभ्य पक्कै सुनियो तर हामीले प्रयोग गर्ने भाष सभ्य कहाँनै पो हुन्छ र - साथीहरु मध्य कसैले भन्नुभए थ्यो मरे पनि होलान चिसोमा । र आज अफिस जाँदै गर्दा अफिस नजिकैका एकजना भाईलाई सोधेँ अनि खबर सुनाए । दिक्क लाग्यो । तर फेरी झट्ट सोचेँ दुनियाँको अगाडि विचरा भएर बस्नु भन्दा मर्नु बेस हैन र - अब यो जाडोमा उसले कसैकौ सहयोगमा दाउरा बाल्नुपर्नेछैन । छाक र्टार्न सकि नसकि चामल जोह गर्दै हिँड्नुपर्नेछैन । अनि छेउमै आरामको जिन्दगी विताइरहेका छोरा बुहारीले बुढा बाउको विजोग देख्नुपर्ने छैन । हरेक दिन उनलाई छिचालेर म कार्यालय जाँदा म मेरो भविष्य चिन्तन गर्न बाध्य हुन्थेँ भोली हाम्रो जीवन पनि यस्तै हुने त हो । त्यो सुदुर भविष्य पनि हुन सक्छ अनि भोली नै पनि हुनसक्छ । भोली कसले देखेको छ र - आज मरे भोली दर्ुइदिन मरी लानु केनै पो छ र - अक्सर म भन्ने गर्छु अब सायद मैले यसो सोच्नुपर्नेछैन प्रत्येक दिन । उ मरीसकेको छ । उसको आत्माको चीर शान्तीको कामना ।