Saturday, May 21, 2011

प्रसंग कतिपय

ट्यांङ्र्‍याङ्ग ! एक्कासी यो आवाजले तन्द्राबाट ब्युँझदाँ कोटेश्वर पुगिएको रहेछ । गाडिमा म छेउमा बसेका अर्का यात्रु मलाई ठेल्दै झ्यालबाट हेर्न खोज्दै थिए । के भएको रहेछ भने मैले पनि झ्याल छोडिदिएँ र आफुले पनि बाहिर हेर्ने प्रयास गरेँ । मेरो मिठो तन्द्रा भंग हुने गरी आएको त्यो आवाज एकजना साना काँक्रा व्यापारी भाईको थाल खसेको रहेछ । पछाडिबाट एकजना महिलाले उनलाई ठूलो लट्ठीले झटारो हानेकी रहिछन् । थालसँगै त्यसमा रहेका दुई चिरा कांक्रा र अचारको बटुको पनि भुइमा खस्यो । ती महिला खै के के भन्दै ती साना भाईलाई गाली गर्दै थिइन । बाटोमा झरेको काँक्रा टिप्न वरपर छरिएका बालबालीकाबीच तछाड मछाड हुन थाल्यो । तर काँक्रा भने तीनै भाइले टिप्न पाए । काँक्रा टिपेर उनी आफ्नो बाटो लागे । गल्ति के थियो उनै जानुन अरु हेरेको हेर्यै भए ।
रत्नपार्कमा सन्जोग दाई र सारदाले गाडि चढाइदिएपछि सन्जोग दाईले किनिदिएको फीरफीरे घुमाउँदै दंग पर्दै आउँदै थिएँ कतिबेला निदाएकी थिएँ । तर यो दृश्यले मन त्यसै त्यसै भारी भइदियो । त्यसमा अर्को दृश्य थपियो जसले मन साहृै अमिलो पार्यो । कोटेश्वरमा देखिने दृश्य हो यो । प्रायस म यसको दर्शक बन्ने गरेको छु तर मुक ।
सडक बालबालीकाको एउटा समूह यी सडकमा बेपरवाह हिँडिरहेका हुन्छन् । कोहि डेन्ड्राइट सुँघ्दै , कोहि चुरोट तान्दै , कोहि के गर्दै कोहि के गर्दै । मलाई यहाँको एउटा दृश्यले केहि समय यता नराम्रोसँग निमोठेको छ । यस्ता बालबालीका यस अघि मैले नदेखेको हैन धेरै देखेको छु । धेरैसँग बात मारेको छु धेरैलाई २ । ४ रुपैयाँ दिएको छु तर यहाँको दृश्य अलि फरक छ । यहाँ मैले देखेका बालबालीका चुरोट मात्र खाँदैनन, डेन्ड्राइट मात्र सुँघ्दैनन् उनीहरु पक्का जुवाडेले जस्तो तास खेल्छन् । वरपर बस्छन् खाली पेटीमा । फोहोमा जीवन खोज्ने उनीहरुलाई त्यसको के मतलब भुँइमा केहि नओछ्याई बसेका उनीहरु बीचमा ओछ्याइएको पछ्यौरामा तास बाँड्छन् । लाग्छ उनीहरुका लागी आफु भन्दा तास सफा र सुरक्षित राख्नु आवश्यक छ । उनीहरुले तास फिटेको देख्दा लाग्छ उनीहरु व्यसायीक जुवाडे हुन् । तीनै तासका एक्का र दुकी भन्दा बढी अक्षर सायदै चिनेका होलान् । उनीहरु कसरी यो शहरमा आइपुगे - किन आए - कोसँग आए - पढ्ने रहर होला नहोला - यीनै प्रश्नले मथिङ्खल हल्लाउँछ । म फर्किएर मेरो बाल्यअवस्थामा पुग्छु जतिबेला मलाई मेरा एकजना दाजुले मलाई र अर्का दाजुले मेरो ब्याग बोकेर मलाई स्कुल पुर्याउनुहुन्थ्यो । औँला समाएर बुवासँगै पसल गएको हजुरबुवाको मुखबाट सुपारी झिकेर खाएको, दिदीसँग गट्टा खेलेको, बहिनीसँग पुतलि खेलेको । म कृतज्ञ हुन्छु मेरो दाजु दिदी , आमा, बुवा , बहिनी प्रति जसले मेरो बाल्यवस्थाका कुनैपनि पललाई खेर फाल्न दिएनन् र मलाई यो अवस्थामा पुग्न सफल भएँ । म फेरी त्यहि सडकमा आँखा डोर्याउँछु घुँडा भन्दा मुनिसम्म झुण्डिएको मैलो टिर्सट, लामो जिन्स पाइन्ट दर्जनौँ पटक सायद दोबारिएको, सिंगान मुख सम्म बगेको पुछ्ने अत्तो छैन तर औँलामा चुरोट च्यापिएको छ । मसिना औँलामा च्यापिएका चुरोटले मनैसम्म पोल्छ । पिरो हुन्छ । आँखाका कुनाबाट लुकेर आँसु र्झन खोज्छन् । दुबै आँखा टम्म पार्छु हठात् हातमा रहेको फिरफिरे हेर्छु मज्जाले घुमेको छ । फेरी दंग पर्छु यो फीरफीरे हावा चल्दा मज्जाले घुम्छ । जति जोडले हावा लाग्यो त्यति जोडले यो घुम्छ । यी सडकमा घुमिरहेका बालबालीकाको जीवनमा पनि कुनैदिन यस्तै जोडले हावा लाग्ला अनि उनीहरु त्यहि हावामा बहँदै कतै पुग्लान । समयको चक्कामा उनीहरुको जीन्दगीको गाडीपनि घुम्ला नी सकारात्मक गन्तब्यतिर । आशा गरौँ ।

Thursday, May 19, 2011

त्यस्तो हुँदो हो त

एक साँझ रत्नपार्कमा दाईसँग हिड्दै गर्दा बाटो छेउ झरेका सिरिसका फूल देखाउदै मैले क्या दामी देखिएको है सिरिसको फूल भनेको थिए दाईले कबिता लेखिस त भने त्यस्पछी बाटो भरी यिनै शब्द फुरे खाटी कबिता भने फुरेन !!!


तिम्रो जस्तो कवि मन कहाँ हो र मेरो

हर क्षण कविता नै फुरीरहने

गीत नै फुरीरहने

गजल नै फुरीरहने

तिमीमा जस्तो शब्दको भण्डार ममा कहाँ

तिम्रो मनमा पो रसाइरहन्छ त

वर्षो कुवामा पानी रसाएझै

रीम रीम रीम रीम शब्दका बुँदहरु

तिम्लाई पो कविता कोर्न शिरिष चाहिँदैन

गुराँस चाहिँदैन

त्रि्रो कविता हिलोमा पनि फूल्छ

झरनामा र्झछ

नदी अनि नालामा पनि बग्छ

के गर्नु आफ्नो मन त ढुंगाको पर्यो

यसलाई त के शिरीष के गुराँस

बरु ढुंगा रसाउला

खडेरीले सुकेको मनमा शब्द रसाउँदैन

यदि त्यसो हुँदो हो त

मलाई कविता लेख्न शिरिष फूल्नु पर्दैन थ्यो

गुराँस फूल्नु पर्दैन थ्यो

सिउँडीनै फूलाउँथे कवितामा

मलाई पलाँसनै काफी हुन्थ्यो ।

Friday, May 13, 2011

चितवनका केहि प्रसंग

प्रसंग १
उनको नाम महोम्मद रफि । काम माहुते । हात्तीमा पर्यटक चढाएर जंगल सयर गराउनु उनको दैनिकि । त्यस्तै करिब १५ वर्षभयो पेशा अंगालेको । मासिक ५ हजार कमाई । मासिक तलब थोरै छ र गृहस्थि चलाउन गाहृो छ, उनको गुनासो । वर्ल्ड फेमस पवनकलीकी माहुते रफी चाचा हात्ती चढ्नेले थोरै टिप्स दिए गुजारा चलाउन थोरै भएपनि सहयोग पुग्ने बताउँछन् । त्यसैले हात्ती सफारी गर्नेलाई रिझाउन उनी गीत गजल सुनाउँछन् । उनको आवाज पनि मिठो छ । रफीकै जस्तो । सुनसान जंगल । झार पातका खर्स्यार खुस्रुकलाई छिचोलदै रफी चाचा गुनगुनाउँछन् ।
सो साल पहेले मुझे तुम्से प्यार था
आज भि हे और कल भि रहेगा
उनी प्रायस रफीकै गीत गाउँछन् रे त्यसैले उनको नाम महोम्मद रफी राखिएको रे । फोटो खिचिदिन्छन् । चाउरी परीसकेको गाला हाँस्दा मुजा पर्छन् । निधारमा टल्केको पसिना घाँटीमा झुण्ड्याइएको गम्छाले पुच्छन् । हातमा बोकिएको लठ्ठीले बेला बेला हात्तीलाई पिट्छन् । देख्दा निर्मम लाग्छ तर हात्तीलाई आफ्नो अनुकुल हिँडाउन त त्यति गर्नै पर्यो । उनको दिनचर्या यसैगरी बित्छ । दैनिक सयौँलाई सुनाउँदा हुन रफी चाचा । रफीको सौ साल पहेले ।

************************************************
प्रसंग २
गते बार सबै बिर्सेर या पटक मज्जाले घुमियो । मोबाइल समेत स्वीच अफ राखेर वेपर्वाह हामी आफैमा हरायौँ । यसरी घुम्नुको अनि हराउनुको मज्जा बेग्लै । रमाइलो गर्नेबेला कसैले पनि अवरोध नपुरयायोस भन्ने हाम्रो एक मात्र उद्धेश्य । र पूरा पनि भयो । सौराहामा दोस्रो दिन हामी यसैगरी हरायौँ । विहान देखि सुरु भएको घुमघामले विश्राम लिन रातै कर्ुर्नुपर्यो । होहल्ला र हाँसो ठट्टामात्र समाविष्ट भएनन् यात्रामा । सून्यतामा आवाज खोज्ने प्रयत्न पनि भयो । ष्कितभलभम तजभ कयगलम या कष्भिलअभ । एकलासको सुनसान जंगलबीचबाट यात्रा गरीरहेका थियौँ । गाइड दाजुले यात्राको सुरुवातमै सुनाउनुभयो जंगलमा बाघसँगको जम्काभेटका प्रसंग । जंगलमा हल्ला नगर्न उदिै जारी भयो । आज्ञाकारी बालक जस्तै हामी उहाँको पछि पछि लाग्यौँ । पातपतिंगरको चर्याक चुरुक र हाम्र्रै सास बाहेक अरु केहि सुनिन्न थ्यो । टोलीमा रचना सबैभन्दा अगाडि । म सबैभन्दा पछाडी । यस्तै एउटा यात्राको कल्पना गर्थे म । दंग थिएँ । घरी घरी सोच्थे पछाडीबाट बाघ आयो भने । हा हा हा विचरा बाघले पनि दया गरेर छोड्छ मलाई त खाएपनि हड्डी केलाउन गाहृो पर्छ भनेर आफैँ हास्छु । यात्राभरी मैले मलाई धेरैपटक हाँसेको भेट्टाएँ । थ्रि इडियट्समा आमिर खान पहिलो दिन कलेजको क्लासमा दंग परे जस्तै । पहिला पहिला ऋषि मुनीहरु तपस्या गर्न जंगल त्यसै पस्ने गरेका हैन रहेछन् भन्ने पनि लाग्यो । तपस्यानै गरेर बस्ने सोच भने आएन । जंगल वाक का क्रममा गाइड बाहेक हामी ६ जना यसरी हिँड्यौँ मानौँ हामी जंगलमा एक्लै यात्रा गरीरहेका छौँ । पात पतिंगर र झार कुल्चँदा आएको आवाजबाटसमेत जिऊ सिरिंग हुन्थ्यो । अनि झस्किन्थ्यौँ । अगला अग्ला रुख । पतझड टेक्दै झण्डै डेढ घण्टा हिँड्दा निकै रोचक लागेको दृश्य धमिराले बनाएको पहाड । झण्डै ५ , ६ फिट अग्ला धमिराका पहाड थिए । कति समय लगायो होला धमिराले त्यो पहाड बनाउन । हिँड्दा कतै खर्स्याक खुस्रुक आवाज आए हामी टक्क अडिन्थ्यौ । मृग बाँदर सम्म देखियोे । बन कुखुराको अण्डा देखियो कुखुरा देखिएन । जंगलको बीचमा विश्राम गर्नकै लागी होला सायद टावर हाउस बनाइएको रहेछ । त्यसमा गएर एकैछिन विश्राम गरीयो । प्यास लागेको थियो । पानी भरेर लगेको बोतल रित्याइयो । अनि रचनाको गज्जबको प्रश्न सुनेर जंल थर्किने गरी हाँसियो । निकै पानी तिर्खा लागेको भएर गाइड दाजुलाई निकै गम्भिर भएर उनले सोधेकी थिइन दाई यता कतै पानी किन्ने ठाउँ छैन - लाग्छ ऊ कतै जंगलमा नभएर खुला शहरमा घुम्दैछ । अर्को पटक जाँदा त्यहि टावर हाउसमा बसेर उपन्यास पढ्ने योजना बनाएका छौँ ।

***************************************************
प्रसंग ३
नयाँ वर्षो दोस्रो दिन । स्थान चितवनको सौराहा । इडेन जंगल रिसोर्टको कोठा नम्बर -- बिर्सर्ेे) विहान करिब ८ बजे । कोठा लथालिंग थियो । यो पंक्तिकार सहित ६ जना एउटै कोठामा बसेका थियौँ । कोठा दर्ुइवटा बुक गरेपनि राती पल्लो कोठाको बेड समेत वल्लो कोठामा सारेर रमाइलो गरी टोपलेका थियौँ । त्यहि भएर पनि कोठा असामान्य ढंगमा लथालिंग भताभुंग थियो । सामान्यतया केटी मान्छेहरु बसेको कोठा सफा हुनर्ुपर्छ चिटिक्क परेको हुनर्ुपर्छ भन्ने मान्यता विपरित कोठा फोहोर थियो । सबै एउटै उमेरका हामीलाई त्यसको के मतलब । घरको कोठा त उस्तै परे आमाले सफा गरिदिनर्ुपर्छ जाबो होटलको कोठा सफा गर्न के खाँचो । तैपनि कोहि कोठा भित्र छिरिहाले कोठाको हालत देखेर ज्रि्रो टोक्ने स्थिति । कोठाबाट निस्कनु अघि मिठो छोटो बहस भयो दर्ुइजना साथीहरुबीच । हामी चार जना बहसको प्रत्यक्ष श्रोता दर्शक ।
पहिलो साथी ः हेर लाजमर्दो भयो हाम्रो कोठा । केटी मान्छे बसेको कोठा यस्तो फोहोर राख्नु हुन्न । म मिलाउँछु है । -छरिएको ब्ल्यांकेट , डस्ना मिलाउन थाल्छिन्)
दोस्रो साथी ः के केटी मान्छे नी । केटी मान्छे बसेको कोठामात्र फोहोर हुनुहुन्न भन्ने छैन बुझिस् । सफा गर्नेहरु केटाहरुले पनि गर्छन् ।
पहिलो ः तैपनि नी केटी मान्छे भएपछि सफा त गर्नुपर्छनी ।
दोस्रो ः म केटी हुँ मैले गर्नुपर्छ भनेर भन्दा पनि मलाई कोठा सफा गर्न मन लाग्यो मैले गरेँ भन् न ।
पहिलो ः हस माते म काठमाण्डौँ जिल्ला । फलानो गाविस वडा नम्बर यति निवासि फलानाकी छोरी । मलाई कोठा सफागर्न मन लाग्यो मैले गरेँ ।
दोस्रो साथी जेण्डरकी स्टुडेण्ट भएकाले केटा र केटी भनेर काम छुट्याइएकोमा आपत्ति जनाएकी थिइन् । बहस निकै रमाइलो लाग्दो थियो । बाँकी साथीहरुले के सोचे कुन्नि तर मैले भने ब्लगको लागी एउटा प्रसंग पाएँ ।
उनको कुरामा तत्काल कुनै प्रतिक्रिया त दिइँन तर उनको तर्क मन पर्यो ।
जेसुकै गर्दा रमाएर गरौँ । मैले यो गर्नुपर्छ यो मेरो काम हो भन्दा यो काम गर्दा मलाई खुशि लाग्छ सन्तोष मिल्छ त्यसैले म गर्छु । कसैले भाग लगाइदिएको र थोपरेको काम किन गर्ने यदि मलाई खुशी लाग्दैन भने । औपचारिकता मात्र किन निभाउनु - २१ औँ शताब्दीकी केटी मलाई एक्लै घुम्ने पर्ूण्ा स्वतन्त्रता छ भन्दै घुम्न चाहिँ जाने अनि काम भाग लगाएर गर्ने - यो त मुनासिब भएननी । -कोठा सफा गरेर कमजोर भइन्छ भन्न खोजेको चाहिँ हैन है फेरी )

यस्तै उस्तै


लेख्नु त पर्ने हो केहि न केहि । जे सुकै भएपनि । जुनसुकै विषयमा भएपनि । लेख्नका लागी यतिका धेरै विषय छन् । आज त लेख्छु भन्यो । भोली त लेख्छु भन्यो लेखेको चै केहि हैन । लेख्नका लागी खासै मन लागेन कहिलेपनि । मनभरी धेरै कुरा भएपनि शब्दमा उतार्ने हृयाउनै आउँदैन । लेख्न बस्योकी शब्दहरु फर्ुरर उड्छन् कता कता । फूलमा बसीरहेकेा पुतली समाउन खोज्दा उडे जस्तो । हिउँदमा खोला खोली सुके जस्तो । सुख्खा । शब्दको खडेरी पर्छ । लेख्छु कहिले काँही कविता तर स्तरीय अहिलेसम्म लेख्न सकेको छैन । यो मेरा महान स्वीकारोक्ति । अब लेखनकै लागी मात्र के लेख्नु । लेखेपनि अल स्तरीय त हुनै पर्यो । आफैलाई चित्त नबुझ्ने लेखले अरुलाई कसरी चित्त बुझाउनु । हालसालै एकजना मित्रले फोन गरेर झपारे । किन लेख्दैनस् - हेर बोलेर केहि हुनेवाला छैन । लेख न त्यो कालो हिमालयन टाइम्सका लागी भएपनि लेख । लेखेर चाहिँ के हुने होला भन्ने सोचे रात गई बात गई तीनको कुरा । बोलेर केहि हुन्न भने लेखेर नी केहि हुन्न लौजा । कस्ता कस्ता धुरन्धरहरुले लेखेर त क्यै लछारपाटो लाग्न सक्या छैन म जाबोले लेखेर के नै हुन्छ र । झन रविन्द्र मिश्रको भूमध्यरेखा भित्रको अर्थहिनताभित्र अर्थ खेाज्दा पढेपछि त लेख्न भन्दा नलेख्न बढी हौसिए । के नै हुन्छ र नलेखेर । आकाश खस्दैन पहाड पल्टिँदैन । धेरै भयो यस्तो सोचाईले मनभित्र जरो गाडेको । लेख्नै आउँदैन । लेख्थेँ कहिलेकाँकी कनिकुथी अरुले दिएको विषयमा । के का लागी लेख्ने - लेख्न बस्यो की धेरै अगाडि एकजना सरले भनेको सम्झना आउँछ । एउटा वक्तृत्वकला प्रतियोगीताको तयारीका लागी सुरुमा निबन्ध लेख्न भनिएको थियो । धेरै घोत्लिँदा पनि सुरु गर्न नआएपछि सर काँबाट सुरु गर्ने भनेर सोधेको सरले आधाबाट भन्नुभयो । अब आधाबाट चै कसरी सुरु गर्नु । त्यसैले हत्तपत्त लेख्नै मन लाग्दैन । तर पछिल्लो केहिदिन यता जहिले साँझ अफिसबाट घर फर्किँदा दिमागमा अनेक कुरा आउँछन् । दिमाागमा फुरेका कुरा घर पुगेर लेख्छु भनेर सोच्न थालेको पनि जुग वित्न लागीसक्यो । घर पुगेर कम्प्युटर उघार्यो र्छलंग । कम्प्युटरको स्क्रीनले गिज्याउन थाल्छ । भुटिबांग केहि लेख्न आए पो । यसो लेख्न सुरु गर्यो दुइृ लाइन भन्दा बढी फर्ुर्दैन । अनि कसरी लेख्नु । तर अब यस्तो सोचेर समय खेर फाल्नुभन्दा दिमागमा जे आउँछ त्यसलाई शब्दमै उतार्ने जमर्को गर्ने भएको छु । चाहे त्यो जस्तो सुकै किन नहोस । आज नहि तो कल पढ्न लायक केहि लेखिन्छ होला नी ।

Sunday, May 8, 2011

Circle of love

Circle of love is a story I've extracted from PAULO COELHO's "THE ZAHIR". Be good to others so that you will be treated good. Never expect back for whatever good you have done to others but the result someday will come and show you that you have done something good". So here is the story...
***********************

One morning, a farmer knocked loudly on the door of the monastery. When brother porter opened the door, the farmer held out to him a magnificent bunch of grapes.
"Dear brother porter these are the finest grapes from my vineyard. Please accept them as a gift from me." "Why thank you I will take them straightly to the Abbot, who will be thrilled with such gift"
"No, no I brought them for you"
"For me? But I don't deserve such a beautiful gift from nature."
"Whenever I knocked on the door, you opened it. When the harvest had been ruined by drought, you gave me a piece of bread and a glass of wine every day. I want to this bunch of grapes to bring you a little of the sun's love, the rains beauty and god's miraculous power.
"Brother Porter put the grapes down where he could see them and spent the whole morning admiring them. They really were lovely. Because of this he decided to give the present to the Abbot, whose words of wisdom had always been such boon to him.
The Abbot was very pleased to have the grapes but then he remembered that one of the other monks was ill and thought "I will give him the grapes. Who knows they might bring a little joy into his life. "
but the grapes did not for very long in the room of the ailing monk, for he in turn thought " brother cook has taken such good Care of me giving me only the very best food to eat, I'm sure these grapes will bring him great happiness." and then when brother cook brought him his lunch, the monk gave him the grapes.
"These are for you. You are in close touch with the gifts nature gives us and will know what to do with this, gods produce.
Brother cook was amazed at the beauty of the grapes and drew his assistant's attention to their perfection. They were so perfect that no one could possibly appreciate them more than brother sacristan, who had charge of the holy sacrament and whom many in the monastery considered to be a truly saintly man.
Brother sacristan in turn, gave the grapes to the youngest of the novice in order to help him understand the gods work is to be found in the smallest details of the creation. When the novice received them his heart was filled with the glory of god because he had never before seen such a beautiful bunch of grapes. At the same time he remembered the day he had arrived at the monastery and the person who had opened the door to him; the gesture of opening the door had allowed him to be there now in the community of people who knew the value of miracle.
"Shortly before the dark, he took the bunch of grapes to brother porter." eat and enjoy. You spend most of the time here alone, and these grapes will do you good. "
"Brother porter understood then that the gift really was intended for him; he savored every grapes and went to sleep a happy man. In this way the circle was closed."

Sunday, May 1, 2011

BISAYA BINAKO SAMBAAD !!

Bisaya Binaako sambaad vaag 1
A : ani hai
tespachhi ...

B : tespa6i testo bhaye6

A : teita
kasto vayechha vane ni

B : ho ni testo po bhaye6

A : teita kasari vayechha ?

B : asari bhaye pani testo bhai hale6 ta ...

Bisaya Binaako Sambaad Vaag 2
A :k chai ??

B :tei k...

A : teita

B :ho ta

A : k ?

B : tei k

A : tei ??

B :ho ho

A :lau
ho ra

B : ho ta..

A : haina hola

B :ho k
mannu na

A : kasari mannu
haina hola kya

B : ho vanera ta...

A :kasari ho ta
nahunu parne

B : vayo ta..nepal maa estai ta ho

kei hudaina..teslai samanya rup maa lina saknu parcha